Actief luisteren, wat is dat eigenlijk?

Ja, ik luister wel…

Ik hoor wat je zegt, maar….

Wie heeft deze reactie niet gekregen van iemand waarmee je in gesprek bent? Of, misschien heb je ze zelf ook wel eens gebruikt. Ik in ieder geval wel. Gewoon omdat ik mijn aandacht even niet bij het gesprek had. Helemaal niet netjes, maar het gebeurt nu eenmaal wel. Betekent dit, dat je er niets aan kan doen? Natuurlijk niet, actief luisteren is een keuze.

Er zit namelijk een groot verschil tussen horen en luisteren. Horen is een onbewust proces. De hele dag hoor je van alles; bijvoorbeeld de radio op de achtergrond, je collega die je iets verteld of het koffiezetapparaat omdat iemand een kopje cappuccino maakt. Je kiest er echter bewust voor om naar je collega te luisteren en geen aandacht aan de andere geluiden te geven. Luisteren is namelijk een hele bewuste keuze.

Actief luisteren houdt dus in dat je ervoor kiest om aandacht te geven aan wat je hoort. Bijvoorbeeld omdat je belangstelling hebt voor wat iemand vertelt, hoe iemand zich voelt of dat je wilt weten wat iemand heeft meegemaakt.

• Door bijvoorbeeld vragen te stellen aan de ander. Hierdoor toon je interesse, kan je meer informatie verkrijgen en je moedigt de ander aan om door te gaan met zijn of haar verhaal.
• Of samen te vatten wat de ander heeft verteld. In een goede samenvatting vat je kort en in eigen woorden samen wat je van de ander hebt begrepen. Als je de samenvatting op een vragende toon maakt, krijg je direct de bevestiging of je goed hebt begrepen wat er net is verteld. Als je ernaast zit, zal de spreker je makkelijk aanvullen.
• Sluit aan bij het gesprek met je eigen gevoelsreactie. Een blijk van herkenning moedigt de spreker vaak aan om door te gaan met zijn of haar verhaal. Het laat zien dat je de spreker begrijpt en dat de spreker niet de enige is die dit heeft meegemaakt. De spreker is openhartig en door aan te sluiten bij hem of haar blijft het gesprek in balans. Let alleen wel op dat je het gesprek niet overneemt.

Horen is dus heel gemakkelijk, maar echt luisteren naar de ander is gewoon hard werken. Het is een bewuste keuze. Een makkelijke manier om jezelf eraan te helpen herinneren dat je actief wilt luisteren is het mooie ezelsbruggetje LSD. LSD staat hier voor Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. En als je dan ook nog weet aan te sluiten in de gevoelssfeer van de ander, dan komt het helemaal goed.